باروری پس از مرگ زوجین از دیدگاه فقه و حقوق ایران

باروری پس از مرگ با رواج و گسترش روش های کمکی تولیدمثل به میان آمده است. در این شیوه پزشک مبادرت به باروری با کمک گامت متوفی می نماید. با توجه به اینکه روش مزبور از مسائل مستحدثه بوده و سابقه ای در نظام حقوقی ما نداشته است، پرسش های فقهی و حقوقی متعددی را ایجاد می کند که این چالش ها نشئت گرفته از اختلاف نظر فقهاست. در این پژوهش به تأثیر مرگ بر رابطه زوجیت که به نظر می رسد مبنای مشروعیت یا عدم مشروعیت باروریِ پس از مرگ است، خواهیم پرداخت و تشبیه این باروری به لقاح ناهمگون باعث شده است بابی را در این خصوص بگشاییم. اما قبل از بررسی موضوع، تبیین مفهوم مرگ از جمله مسائل مهمی است که پرداختن به آن در رساله حاضر لازم و ضروری می باشد. بحث در خصوص نوع رابطه انسان با اعضاء و اجزای بدن نیز از دیگر مسائلی است که باید گفت علی رغم نظرات متفاوت در این زمینه، قائل به اختصاص اعضاء و اجزای بدن به انسان هستیم که امکان بهره برداری از آن ها را برای فرد فراهم می نماید. پس از بررسی نوع این رابطه، مسأله اعتبار وصیت و اذن به باروری مورد تحلیل قرار می گیرد که در صورت احراز حکم بودن آن، وصیت به باروری فاقد اعتبار خواهد بود. البته در صورت اذن محکمه به این باروری و تولد فرزند، آثاری از جمله نسب، ارث و وصیت مترتب خواهد شد که باید مورد تبیین قرار گیرد.